13 maja w 2023 r. – 15 października w 2023 r. Wilnianie i goście miasta mogli zobaczyć unikalny model starego miasta odwiedzając specjalnie stworzony pawilon. Retrospektywne spojrzenie na miasto, uzupełnione nowoczesnymi technologiami, pozwoliło dostrzec nie tylko zmiany w topografii miasta, urbanistyce czy zabudowie, ale także zjawiska społeczne i kulturalne życia miasta.
Prace przekazane miastu i jego mieszkańcom pozwoliły zapoznać się z niepublikowanym dotąd badaniem Wilna, jego architekturze i mieszkańcach sprzed 200 lat. Odwiedzający pawilon mogli wyszukać interesujące ich informacje na temat ówczesnego miasta, ciekawych osobistości, przeszłości Wilnian, różnych historii z życia codziennego i wiele więcej.
Dzięki temu projektowi upowszechniono unikalne i mało znane oblicze Wilna: już w dużej mierze utracona topografia miasta, cechy starego miasta i budowa ówczesnych przedmieść. Interaktywne rozwiązania makiety pozwoliły na wizualizację różnych realiów życia codziennego i zmian, jakie nastąpiły po powstaniach w 1794 r. i 1831 r., aby przywrócić historie mieszkańców miasta. Wilnianie i goście odwiedzający miasto mogli dokładnie przyjrzeć się, jak kilkaset lat temu wyglądały ich ulubione miejsca, uliczki Starówki czy symbole miasta. Nowo powstałe opowieści tematyczne o mieście i życiu tamtej epoki pozwoliły spojrzeć na miasto oczami mieszkańców przeszłości.
„Paviljonas: Vilnius prieš 200 metų” to projekt oparty na naukowych badaniach ikonografii i źródeł pisanych, który pozwala na stworzenie wielu ciekawych działań doświadczalnych i edukacyjnych. Pomysł zaprezentowania miastu makiety miasta Wilna sprzed 200 lat z okazji rocznicy Wilna zrodził się po tym, jak Litewskie Muzeum Narodowe nabyło kartografię oraz wizerunki wszystkich budynków z pierwszej trzeciej części XIX wieku. To wyjątkowe archiwum, które pozwala stworzyć niezwykle szczegółowy obraz Wilna sprzed 200 lat.
Makiety miast już od czasów starożytnych cieszyły się dużym zainteresowaniem widzów. Makiety pokazywały albo obecną sytuację, albo odległą przeszłość, a czasem i przyszłość. Tego typu prace pomogły rozwinąć wyobraźnię, lepiej poznać tkankę urbanistyczną miasta. Interaktywne narzędzia pozwalają cofnąć czas i dowiedzieć się, jak domy przechodziły z rąk do rąk, kto zamieszkiwał w jakich dzielnicach, jakie budynki przetrwały do dziś, jakie domy modlitwy odwiedzali mieszkańcy, gdzie mieszkały elity i osobistości kultury miasta, gdzie w XVIII i XIX wiekach przebywali rezydencje, budynki zajęte i skonfiskowane przez administrację rosyjską, miejsca obiektów obronnych.
Litewskie Muzeum Narodowe zaprezentowało publiczności etapy powstawania makiety i jej zawartości, co zaowocowało ostatecznym efektem pod koniec roku. Uzupełnieniem procesu kształtowania się makiety miasta były wydarzenia edukacyjno-wychowawcze, przedstawiające Wilno i Wilnian w XIX wieku. Model stał się mediatorem między Wilnianami w XIX wieku i dzisiaj.
Makietę miasta Wilna zaprezentowano w specjalnie wybudowanym dla niej tymczasowym pawilonie. Z okazji 700-lecia Wilna odbyły się dyskusje, wykłady i angażujące warsztaty twórcze, które pozwoliły lepiej poznać Wilno w XVIII-XIX w. To świetna okazja, aby na własną rękę poznać przeszłość miasta, przyglądając się ważnym dla Państwa miejscom czy historiom. Specjalnie dla uczniów „Paviljonas: Vilnius prieš 200 metų” był okazją do poznania historii miasta z pierwszej ręki.
W projekcie zaangażowane zostały także mniejszości narodowe, dzięki czemu mogły one poznać rolę i znaczenie swojej społeczności w kontekście historii Wilna. „Paviljonas: Vilnius prieš 200 metų” powstał w wyniku wnikliwych badań historyków sztuki Litewskiego Muzeum Narodowego, które stały się dostępne nie tylko dla obywateli, ale także dla turystów. Treść historyczna projektu została zaprezentowana w języku litewskim i angielskim.