Projekt kinematograficzny „Vilnius Poker”
Wilno na przestrzeni 700 lat odegrało wiele ważnych ról, ale z okazji rocznicy miasto stało się głównym aktorem projektu filmowego reżysera Donatasa Ulvydasa „Vilniaus pokeris”. Film oparty na legendarnej powieści Ričardasa Gavelisa „Vilniaus pokeris” przedstawił tożsamość Wilna i urzekł swoją jasnością, mistyczną atmosferą i muzyką jazzową.
„Vilniaus pokeris” Ričardasa Gavelisa już od chwili wydania wzbudził ogromne zainteresowanie, postawił na nogi krytyków literackich i czytelników, niektórzy nazywali to dzieło skandalem, inni arcydziełem. Mimo to nie było ludzi obojętnych – książka stała się bestsellerem, sprzedając się w nakładzie 50 000 egzemplarzy, z kilkoma dodatkowymi wydaniami.
Reżyser Donatas Ulvydas w kilku etapach przybliżał wilnianom tematykę i bohaterów powieści Ričardasa Gavelisa – przed realizacją filmu odbyły się koncerty jazzowe oraz zorganizowano wystawę dzieł sztuki inspirowanych twórczością Gavelisa. Wszystkie te wydarzenia projektu kinematograficznego z okazji 700-lecia Wilna były bezpłatne.
Nie można sobie wyobrazić „Vilniaus pokeris” bez miasta, jazzu i sztuki. Aby jak najdokładniej oddać ducha Wilna, wyjątkowo duża liczba litewskich artystów – muzyków jazzowych, malarzy, rzeźbiarzy, fotografów – włączyła się w cykl koncertów i wystaw „Vilniaus pokeris”. Na tych wydarzeniach zwiedzający mogli poczuć się jak bohaterowie powieści „Vilniaus pokeris” – jazzować na koncertach wolnego ducha, obejrzeć najodważniejsze dzieła stołecznych artystów, a może nawet spotkać krążących po mieście kanaków opisanych przez Gavelisa.
Wystawa ”Czyż nie jesteś kanakiem?”
Data: 19 maja – 9 czerwca 2023 r.
Lokalizacja: Galeria sztuki Drobė, ulica Drobės 62, Kowno
Godziny pracy: dni robocze 10-17.
Cena: bezpłatnie
Data: 26 maja – 14 czerwca 2023 r.
Lokalizacja: Galeria Baroti, ul. Didžioji vadens 2/Aukštoji 1, Kłajpeda
Godziny pracy: wtorek-piątek 11-18, sobota – 11-16.
Cena: bezpłatnie
Data: 28 marca – 8 maja 2023 r.
Lokalizacja: Business Stadium Gallery, ul. Šeimyniškių 19B
Cena: bezpłatnie
Wilno wspominane jest w różnych dziełach literackich, jednak Litwini najlepiej pamiętają oblicze miasta z powieści Ričardasa Gavelisa „Vilniaus pokeris”. Gdy tylko książka się ukazała, nie pozostawiła nikogo obojętnym. Sam autor napisał następnie: „Niektórym powieść ta wydawała się studium powszechnego niewolnictwa i powszechnej inwigilacji. Inni z zachwytem lub przerażeniem czytali uważnie strony jawnego erotyzmu.”
Zdaniem krytyków, wraz z tą powieścią do literatury litewskiej weszli miasto i ciało, od przedstawienia wsi po kulturę miejską, pojawili się erotyzm i otwartość.
Na kartkach powieści, wśród mnogości różnych miejsc, czytelnicy trafiają do pracowni artysty Teodora. Donatas Ulvydas, reżyser nadchodzącego filmu na podstawie powieści Gavelisa, długo zastanawiał się, jakie prace powinny wisieć w tym studiu podczas kręcenia filmu. „Musi być autentyczny! Prawdziwe dzieła artystów” – zdecydował.
Do wyboru prac zaprosił malarza i kuratora wystaw Linasa Liandzbergisa. Ponieważ kolekcja dzieł sztuki okazała się pokaźna, twórcy postanowili nie ograniczać się jedynie do kina, ale zaprosić wszystkich Wilnian do rzekomej pracowni Teodora – na otwartą wystawę.
Fizyczność i tajemnice miasta, bezkompromisowe dążenie do wolności i ciągłe poczucie bycia śledzonym, pasja, ciemna strona człowieka, najbardziej mistyczne symbole Wilna i żyjące wśród nas kanuki – to tylko niektóre z tematów wystawy wystawa „Ar tu ne kanukas?”.
Malarze i rzeźbiarze, których prace prezentowane są na wystawie: Teodoras Kazimieras Valaitis, Valentinas Antanavičius, Eglė Kuckaitė, Mindaugas Skudutis, Bronius Grazys, Emilis Vėlyvis, Rimas Olšauskas, Audrius Grazys, Monika Furmana, Laisvydė Šalčiūtė, Aleksandras Vozbinas, Arvydas Šaltenis, Vincas Kisarauskas, Vytautas Vasiliūnas, Eglė Ganda Bogdanienė, Vilmantas Marcinkevičius, Donatas Jankauskas-Duonis, Egmontas Bžeskas, Vladas Juodagalvis. Prace niektórych z nich powstały specjalnie na wystawę „Ar tu ne kanukas?” i są prezentowane po raz pierwszy.
Koncert filmowy ,,Wileński poker”
Data: 12 maja 2023 r.
Miejsce: więzienie Łukiszki 2.0, Lukiškių skg. 6
Cena: bezpłatnie
Miłośnicy kina, literatury i muzyki zostali zaproszeni na koncert filmowy „Vilniaus pokeris” obejmujący te trzy dziedziny sztuki. Po wyjątkowych dźwiękach filmu „Vilniaus pokeris” koncert filmowy odbił się szerokim echem w Wilnie w styczniu, nie pozostawiając nikogo obojętnym i nie mogąc pomieścić każdego, kto chciał, w dniu 12 maja czekał imponujący plenerowy koncert muzyki jazzowej, pełen różnorodnych rozwiązań scenograficznych. Towarzyszyły mu kompozycje muzyczne stworzone przez kompozytorów Kiprasa Mašanauskasa i Jievarasa Jasinskisa do nadchodzącego filmu „Vilniaus pokeris”.
Można było usłyszeć na żywo występ profesjonalnej orkiestry złożonej z 22 muzyków jazzowych „Vilnius JJAZZ Ensemble”, podczas którego duet wokalny śpiewaczki Kotryny Juodzevičiūtė i aktora Andriusa Paulavičiusa zaskoczył wrażliwością, odwagą, ekscentrycznością i nowoczesną interpretacją powieści „Vilniaus pokeris“.
Rodzi się nowa wileńska legenda
Zrodzone z legendy o żelaznym wilku samo Wilno stało się miastem legendarnym, które w 1989 roku w powieści „Vilniaus pokeris” szczególnie ujawnił Ričardas Gavelis. Z okazji rocznicy ekranizacja tej powieści daje Wilnu okazję do odegrania samego siebie – miasta-legendy, miasta-fantazji, miasta-wizji, w którym nie ma przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, gdzie teraźniejszość i historia, rzeczywistość i wizje dzieją się w tym samym czasie i wszystkie są równie prawdziwe. Mitologia miasta R. Gavelisa, opisywane przez niego stworzenia wileńskie i charakter samego Wilna-drapieżnika ujarzmiają i odzwierciedlają tożsamość Litwinów.
Choć akcja powieści rozgrywa się w 1989 roku, twórcy przenoszą akcję nadchodzącego filmu na czasy współczesne, dzięki czemu na ekranie splatają się nie tylko czasy międzywojenne, powojenne i radzieckie, ale także współczesne Wilno ze wszystkimi jego zaletami i wadami. Krytyczne myślenie jest niezwykle ważne dla społeczeństwa w każdym czasie i we wszystkich systemach, aby nie popaść w bagno wartości.
Wilno to postać
Kultura Wilna jest niezwykle różnorodna. W ciągu 700 lat miasto nieustannie się zmieniało i pozostaje aktualne do dziś. Z okazji rocznicy nadszedł czas, aby stworzyć nową legendę, która odważnie wita przyszłość, łącząc linie mitologii historycznej i współczesnej. „Vilniaus pokeris” to pełna mistyfikacji opowieść o życiu, miłości i śmierci w mieście istniejącym poza granicami czasu, pamięci i rzeczywistości. Widzowie czekają na film żywy i kontrowersyjny, zachęcający do dyskusji i odkrywania nowych znaczeń.
Dla każdego widza ten nadchodzący film odkryje inną perspektywę. W „Vilniaus pokeris” miasto nabiera wyjątkowego charakteru i tworzy nową litewską mitologię miejską. Wędrówka ścieżkami powieści jest zawsze kuszącą perspektywą, swoistym sposobem na poznanie miasta, zwłaszcza gdy tą powieścią jest legendarny „Vilniaus pokeris”.
Poker wileński przy dźwiękach jazzu
Jazz to nieodłączny motyw powieści „Vilniaus pokeris”, jednak w adaptacji powieści zabrzmiał jeszcze wyrazniej. Reżyser Donatas Ulvydas i twórcy nadchodzącego filmu, przy aktywnej współpracy z litewskim środowiskiem jazzowym, stworzyli nie tylko ścieżkę dźwiękową do nadchodzącego filmu, ale także pełnoprawny program koncertów awangardowego jazzu „Vilniaus pokeris” w wykonaniu „Vilnius JAZZ Ensemble”. Dlatego z okazji rocznicy Wilno otrzymało wyjątkową kompozycję jazzową, która odzwierciedla stale zmieniające się i nowoczesne oblicze miasta. Serce Wilna bije w rytm jazzu.
