Bractwa wileńskie

Bractwa, stowarzyszenia religijne duchownych i świeckich, zaczęły pojawiać się w Wilnie w XV w. i są wiarygodnym wskaźnikiem intensywności życia religijnego w owym czasie. Ich celem było aktywne zachęcanie członków do życia chrześcijańskiego, angażowania się w określone działania religijne lub społeczne.

Pierwsze znane bractwo w Wilnie rozlokowało się w pobliżu parafialnego kościoła św. Jana w przeddzień zaplanowanej koronacji wielkiego księcia litewskiego Witolda w październiku 1430 roku. Wójt Wilna i inni wilnianie chcieli założyć bractwo, a biskup Maciej stwierdził, że członkowie bractwa będą musieli przestrzegać tych samych zasad i obrzędów, co „dawni katolicy”.

Biskupi często byli gośćmi na spotkaniach członków bractw. Ci, którzy byli należycie przygotowani i brali udział w nabożeństwach i pracy na rzecz innych, otrzymywali czterdziestodniowy odpust. Można go było uzyskać odmawiając za żywych i zmarłych członków bractwa dziesięć razy Ojcze Nasz i tyleż Zdrowaś Maryjo, lub przekazując jeden denar.

Bractwa powstawały również przy innych kościołach, ale w połowie XVI w., na skutek reformacji, działalność większości z nich ustała lub została przerwana, a pod koniec XIX w. wszystkie bractwa zostały zniesione.